Trị bệnh héo rũ ở cà chua là một trong những vấn đề khiến nhiều nhà nông đau đầu, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm như tại Việt Nam. Căn bệnh do vi khuẩn gây ra này không chỉ khiến cây cà chua chết nhanh chóng mà còn làm thất thu nghiêm trọng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời. Để bảo vệ mùa vụ và duy trì năng suất ổn định, việc nắm vững các dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân gây bệnh và các biện pháp phòng trị hiệu quả là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con có cái nhìn toàn diện và đưa ra giải pháp trị bệnh héo rũ ở cà chua dứt điểm, hiệu quả và dễ áp dụng tại vườn.
Bệnh héo rũ ở cà chua là gì?
Bệnh héo rũ ở cà chua là một bệnh do vi khuẩn Ralstonia solanacearum gây ra, tồn tại chủ yếu trong đất và có khả năng lây lan nhanh chóng qua nước tưới, dụng cụ canh tác, cây giống nhiễm bệnh hoặc các vết thương hở ở rễ. Bệnh có thể phát sinh từ giai đoạn cây con đến lúc ra hoa, đậu trái và là nguyên nhân gây mất trắng nếu không kiểm soát tốt.
Vi khuẩn gây héo rũ có khả năng tồn tại trong đất từ 1 đến 2 năm, thậm chí lâu hơn nếu điều kiện môi trường thuận lợi. Ngoài cà chua, vi khuẩn này còn gây bệnh cho các cây trồng khác thuộc họ cà như ớt, cà tím, khoai tây… khiến việc luân canh không đúng cách cũng làm tăng nguy cơ tái nhiễm.
Triệu chứng nhận biết bệnh héo rũ ở cà chua
Triệu chứng điển hình nhất của bệnh héo rũ là cây đột ngột bị héo vào ban ngày, nhưng đến chiều tối lại tươi trở lại. Giai đoạn đầu này khiến nhiều nông dân chủ quan, cho rằng cây thiếu nước hoặc nắng gắt. Tuy nhiên, sau vài ngày, toàn bộ thân và lá cây sẽ héo rũ hoàn toàn, kể cả khi đất vẫn đủ ẩm.
Lá cây bệnh thường vàng úa từ dưới gốc lên. Khi cắt phần thân gần gốc, có thể thấy dịch nhầy màu trắng đục chảy ra. Nếu nhúng phần gốc vào ly nước trong, một lúc sau sẽ thấy dòng khuẩn trắng đục loang ra như khói. Đây là dấu hiệu điển hình của vi khuẩn Ralstonia.
Một số trường hợp cây không héo rũ đột ngột mà vàng dần rồi chết. Điều này khiến bà con dễ nhầm lẫn với các bệnh do nấm như héo vàng fusarium hay tuyến trùng gây hại rễ.
Nguyên nhân và điều kiện gây bệnh
Bệnh héo rũ ở cà chua thường phát sinh mạnh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, đất trồng kém thoát nước, sử dụng giống nhiễm bệnh hoặc đất trồng đã canh tác cà chua nhiều năm liên tục.
Một số nguyên nhân chính bao gồm:
- Trồng cà chua nhiều vụ liên tiếp trên cùng một diện tích khiến mầm bệnh tích tụ trong đất.
- Sử dụng giống kém chất lượng, không kháng bệnh.
- Đất trồng bị úng nước kéo dài, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển nhanh.
- Dụng cụ làm đất, tay chân, gió, nước mưa… làm lây lan vi khuẩn từ cây bệnh sang cây khỏe.
- Rễ bị tổn thương do xới xáo hoặc côn trùng gây hại tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Tác hại của bệnh héo rũ nếu không xử lý kịp thời
Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh héo rũ có thể khiến từ 30% đến 100% cây cà chua trong ruộng bị chết chỉ trong vòng vài ngày. Đặc biệt, vi khuẩn tồn tại lâu trong đất, có thể gây hại cho các vụ sau nếu không xử lý đất triệt để.
Ngoài thiệt hại về năng suất và chất lượng, bệnh héo rũ còn khiến chi phí đầu tư chăm sóc tăng cao, làm giảm hiệu quả kinh tế. Đồng thời, bệnh cũng khó kiểm soát bằng các biện pháp thông thường, nên cần có giải pháp tổng thể và chuyên sâu.
Cách trị bệnh héo rũ ở cà chua hiệu quả, dứt điểm
Để trị bệnh héo rũ dứt điểm, bà con cần kết hợp đồng thời cả biện pháp phòng và biện pháp trị, không nên chỉ xử lý khi cây đã phát bệnh nặng. Dưới đây là các phương pháp hiệu quả đã được Công ty Cổ phần Genta Thụy Sĩ tổng hợp và khuyến nghị áp dụng:
Biện pháp phòng ngừa
- Luân canh cây trồng: Tránh trồng cà chua liên tục nhiều vụ. Nên luân canh với các cây không thuộc họ cà như đậu, bắp, rau xanh…
- Sử dụng giống kháng bệnh: Chọn các giống cà chua đã được cải tiến với khả năng kháng vi khuẩn tốt hơn.
- Xử lý đất trước khi trồng: Dùng vôi bột rải đều và cày bừa kỹ, kết hợp phơi đất 7–10 ngày để giảm mật độ vi khuẩn. Có thể sử dụng chế phẩm sinh học chứa Trichoderma để hỗ trợ ức chế vi sinh vật gây hại trong đất.
- Cải thiện hệ thống thoát nước: Đảm bảo ruộng trồng không bị ngập úng, đặc biệt trong mùa mưa.
Biện pháp sinh học hỗ trợ
- Sử dụng chế phẩm sinh học chứa nấm Trichoderma hoặc vi khuẩn đối kháng Pseudomonas giúp ức chế vi khuẩn gây bệnh trong đất.
- Bổ sung phân hữu cơ hoai mục, phân vi sinh để tăng độ mùn và cải thiện hệ vi sinh vật có lợi.
Cách chăm sóc cây sau khi điều trị
Sau khi cây cà chua được điều trị, bà con nên:
- Bón phân cân đối, đặc biệt là phân kali và canxi để tăng sức đề kháng cho cây.
- Không tưới nước quá nhiều, chỉ tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát.
- Tỉa bớt lá già, lá bệnh để cây thông thoáng, hạn chế lây lan.
- Khử trùng dụng cụ làm vườn trước và sau khi sử dụng.
Bệnh héo rũ ở cà chua là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với người trồng cà chua. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và xử lý đúng cách, bà con hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng bệnh hiệu quả. Công ty Cổ phần Genta Thụy Sĩ khuyến nghị bà con nên áp dụng đồng bộ các biện pháp canh tác, sinh học và hóa học để trị bệnh héo rũ dứt điểm và bảo vệ vụ mùa một cách bền vững.
Nếu cần hỗ trợ về kỹ thuật hoặc tư vấn sử dụng thuốc trừ bệnh, bà con có thể liên hệ trực tiếp với Genta Thụy Sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
—————————————————————————–
Trụ sở chính: 34 đường 6B, KDC Vĩnh Lộc, phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh.
Nhà máy: lô D04, đường số 1, CCN Đức Thuận, KCN Đức Hòa 3, xã Mỹ Hạnh Bắc, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
Liên hệ tư vấn: 0918027671
𝐙𝐚𝐥𝐨 𝐎𝐀: Genta Thụy Sĩ
