Sử dụng chất điều hòa sinh trưởng đúng cách cho cây trồng

Chất điều hòa sinh trưởng là gì? Cách sử dụng đúng và hiệu quả theo từng loại cây trồng – Genta Thụy Sĩ chia sẻ kinh nghiệm giúp nhà nông điều khiển sinh lý cây trồng an toàn, tăng năng suất và chất lượng.

Trong sản xuất nông nghiệp hiện đại, chất điều hòa sinh trưởng (PGRs – Plant Growth Regulators) ngày càng được ứng dụng rộng rãi nhằm điều khiển quá trình sinh lý của cây trồng theo mong muốn. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách, chúng có thể gây phản tác dụng, ảnh hưởng xấu đến sinh trưởng, năng suất và thậm chí là an toàn thực phẩm. Vì vậy, việc hiểu rõ và sử dụng chất điều hòa sinh trưởng đúng cách là điều kiện cần thiết để tăng hiệu quả canh tác, tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

1. Chất điều hòa sinh trưởng là gì?

Chất điều hòa sinh trưởng là những hợp chất hữu cơ có tác động sinh lý lên cây trồng ở nồng độ rất thấp. Chúng có thể là:

  • Tự nhiên: Do cây tự tiết ra (như auxin, gibberellin, ethylene, cytokinin…). 
  • Tổng hợp: Do con người sản xuất, mô phỏng tác động của chất tự nhiên. 

Chúng không phải là phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật, mà là các chất tác động đến quá trình sinh trưởng, phát triển như ra hoa, đậu trái, chín trái, kéo dài tuổi thọ, kích rễ, làm mầm nghỉ…

2. Các nhóm chất điều hòa sinh trưởng phổ biến và công dụng

a. Auxin (như NAA, IAA, 2,4-D)

  • Tác dụng: Kích thích ra rễ, phân chia tế bào, giãn tế bào. 
  • Ứng dụng: 
    • Giâm cành, chiết cành, kích thích ra rễ non. 
    • Xử lý ra hoa trái vụ. 
    • Hạn chế rụng quả non (trên xoài, cam, ổi…). 

chat-dieu-hoa-sinh-truong

b. Gibberellin (GA3)

  • Tác dụng: Kích thích nảy mầm, kéo dài thân, phá nghỉ hạt. 
  • Ứng dụng: 
    • Kích nảy mầm ở hạt giống. 
    • Kéo dài trái, tăng kích thước quả (nho, dưa hấu, cam…). 
    • Ra hoa đồng loạt trong cây ăn trái. 

c. Cytokinin (như 6-BA, kinetin)

  • Tác dụng: Kích thích phân chia tế bào, chậm lão hóa. 
  • Ứng dụng: 
    • Làm dày lá, giữ hoa lâu tàn. 
    • Kích thích phát triển chồi bên, hạn chế đọt quá dài. 
    • Kéo dài tuổi thọ bảo quản rau quả sau thu hoạch.
      chat-dieu-hoa-sinh-truong

d. Ethylene

  • Tác dụng: Gây chín quả, rụng lá, kích nảy mầm. 
  • Ứng dụng: 
    • Gây chín đồng loạt cho chuối, xoài, đu đủ. 
    • Kích thích ra hoa (trong một số loại cây như thơm). 

e. Paclobutrazol, CCC (chất ức chế sinh trưởng)

  • Tác dụng: Hạn chế đọt non, kích hoa sớm. 
  • Ứng dụng: 
    • Xử lý ra hoa trái vụ (xoài, nhãn, vải…). 
    • Giữ cây thấp, chắc khỏe trong hoa cảnh, rau màu. 
  1. Khi nào nên dùng chất điều hòa sinh trưởng?

Không phải cây trồng nào cũng cần dùng chất điều hòa sinh trưởng. Nên sử dụng khi:

  • Cây cần điều chỉnh sinh lý: đậu trái đồng loạt, ra hoa trái vụ, rễ phát triển kém… 
  • Sản xuất chuyên canh quy mô lớn, cần đồng đều mẫu mã, năng suất. 
  • Cây trồng gặp điều kiện bất lợi (nắng nóng, mưa nhiều, stress sinh lý…). 
  • Cần tăng năng suất, giảm rụng quả, kéo dài tuổi bảo quản. 

Ví dụ thực tế:

  • Sầu riêng, xoài: Xử lý ra hoa trái vụ bằng Paclobutrazol. 
  • Dưa hấu: Phun GA3 giai đoạn trái lớn để tăng trọng lượng. 
  • Dưa leo, hoa: Dùng auxin để tăng tỷ lệ đậu trái, giảm rụng. 

4. Hướng dẫn sử dụng đúng cách

a. Pha đúng nồng độ – liều lượng

  • Luôn đọc kỹ hướng dẫn trên nhãn sản phẩm. 
  • Dùng đúng nồng độ khuyến cáo – không tự ý pha đặc để “tăng hiệu quả”. 
  • Dùng quá liều dễ gây biến dạng hoa/trái, chậm sinh trưởng, hư rễ. 

b. Phun đúng thời điểm sinh lý

  • Dùng lúc cây khỏe, không bị bệnh, không thiếu nước. 
  • Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. 
  • Không phun lúc cây đang bị stress hoặc khi thời tiết xấu. 

c. Phối hợp với phân bón, vi lượng

  • Nên kết hợp phun chung với phân bón lá vi lượng để tăng hiệu quả tổng hợp. 
  • Không trộn lẫn với thuốc trừ sâu hoặc thuốc nặng gốc dầu, có thể gây phản ứng hóa học. 

5. Một số lưu ý quan trọng

  • Không lạm dụng: Dùng thường xuyên, liên tục sẽ gây lệ thuộc sinh lý cây. 
  • Không thay thế phân bón: Chất điều hòa sinh trưởng không cung cấp dinh dưỡng. 
  • Không dùng cho cây yếu, bệnh: Cây đang yếu mà tác động PGRs dễ làm cây mất sức thêm. 
  • Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng: Tránh mua các sản phẩm trôi nổi, không nhãn mác, dễ gây hại cây trồng và tồn dư hóa chất.

Chất điều hòa sinh trưởng là công cụ hiệu quả giúp nhà nông điều chỉnh cây trồng theo mong muốn: từ ra hoa, đậu trái đến phát triển rễ, tăng kích thước quả. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao và không gây phản tác dụng, bà con cần hiểu rõ chức năng từng loại, sử dụng đúng lúc, đúng liềuphối hợp với chế độ dinh dưỡng, tưới tiêu hợp lý.

Nếu bà con cần tư vấn cụ thể về sản phẩm chất điều hòa sinh trưởng an toàn, chất lượng, hoặc cách phối hợp phù hợp với từng cây trồng, hãy liên hệ ngay với đội ngũ kỹ sư của Genta Thụy Sĩ!

CÔNG TY CỔ PHẦN GENTA THỤY SĨ
Trụ sở chính: 34 đường 6B, KDC Vĩnh Lộc, phường Bình Hưng Hòa B, quận Bình Tân, TP. Hồ Chí Minh.
Nhà máy: Lô D04, đường số 1, CCN Đức Thuận, KCN Đức Hòa 3, xã Mỹ Hạnh Bắc, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
Liên hệ tư vấn: 0918 027 671
Zalo OA: Genta Thụy Sĩ

Bài viết liên quan: