Trong vụ sắn 2025–2026, Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa đã bùng phát trên quy mô lớn, với hơn 558,9 ha nhiễm bệnh tính đến giữa tháng 6. Là một bệnh do virus gây ra, Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa không chỉ khiến lá sắn vàng loang lổ, xoăn nhăn mà còn làm giảm năng suất 20–30% và thậm chí buộc phải chặt bỏ cả ruộng khi tỷ lệ cây bệnh vượt 70%. Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và đề xuất chiến lược phòng trừ toàn diện để ngăn chặn Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa lây lan diện rộng.
1. Tầm quan trọng và hiện trạng của Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa
Thanh Hóa là một trong những địa phương chủ lực về sắn nguyên liệu, với diện tích gần 15.000 ha trải khắp các huyện Mường Lát, Bá Thước, Ngọc Lặc, Thường Xuân, Như Thanh, Thạch Thành, Như Xuân, Cẩm Thủy, Thọ Xuân và Triệu Sơn. Tuy nhiên, theo điều tra cập nhật của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa đã xuất hiện cục bộ trên giống KM94 và KM140 với tổng diện tích nhiễm 558,9 ha tính đến ngày 12/6/2025. Diện tích nhiễm bệnh này không chỉ tập trung ở vùng trung du mà đã lan ra nhiều khu vực trồng sắn ven bờ, đe dọa nghiêm trọng năng suất và thu nhập của nông dân.
- Nguyên nhân và điều kiện thuận lợi cho Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa
- Virus gây bệnh và véc-tơ truyền bệnh: Bệnh khảm lá sắn do virus Cassava mosaic virus (CMV) gây ra, chủ yếu lan truyền qua côn trùng chích hút như bọ phấn trắng. Khi môi trường đồng ruộng có mật số bọ phấn trắng cao, nguy cơ bùng phát Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa càng lớn.
- Sử dụng giống tái sản xuất từ vụ trước: Nguồn giống sắn KM94, KM140 được nông dân lưu giữ từ vụ trước chưa qua kiểm dịch, dẫn tới nguy cơ mang sẵn virus, khởi phát Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa ngay khi trồng.
- Vệ sinh đồng ruộng kém: Rễ mục, thân lá để lại từ vụ trước tạo điều kiện cho virus tồn tại lâu dài và bọ phấn trắng trú ẩn, tăng cơ hội lây nhiễm Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
- Thời tiết thuận lợi: Mùa khô năm 2025 kéo dài, độ ẩm thấp khiến cây sắn yếu, khả năng chống chịu kém, dễ bị virus tấn công và biểu hiện Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa nhanh chóng trên lá non.
3. Triệu chứng đặc trưng và thiệt hại do Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa
3.1. Triệu chứng
- Khảm vàng loang lổ: Trên phiến lá xuất hiện các mảng vàng dạng loang, không đồng đều.
- Lá xoăn, cong queo, nhăn nhúm: Khi bệnh nặng, lá sắn bị biến dạng, mất khả năng quang hợp.
- Cây còi cọc, chậm sinh trưởng: Cây non gần như không phát triển, cây trưởng thành cho củ nhỏ, giảm năng suất.
- Triệu chứng ở mọi giai đoạn: Từ lúc nảy mầm đến trưởng thành đều có thể nhiễm bệnh.
3.2. Mức độ thiệt hại
- Diện tích nhiễm nhẹ (dưới 25% cây bệnh): Giảm 10–15% năng suất.
- Diện tích nhiễm trung bình (25–70% cây bệnh): Giảm 20–30% năng suất, phải nhổ bỏ xử lý cục bộ.
- Diện tích nhiễm nặng (trên 70% cây bệnh): Buộc phải tiêu hủy cả ruộng, tái canh cây khác để tránh mất trắng.
Theo báo cáo của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ngọc Lặc, vụ xuân 2025, trên 10 ha sắn nguyên liệu ở các xã Kiên Thọ, Phúc Thịnh, Nguyệt Ấn, Ngọc Trung đã xuất hiện Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa, gây khó khăn lớn cho thu hoạch và thu nhập của người dân.
4. Giải pháp phòng trừ tổng hợp (IPM) cho Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa
4.1. Biện pháp canh tác và vệ sinh đồng ruộng
- Chọn giống sạch bệnh: Mua giống nhập từ cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, đã qua kiểm dịch để hạn chế lây lan Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
- Vệ sinh đồng ruộng: Loại bỏ toàn bộ tàn dư cây sắn từ vụ trước, đào sâu lật đất để tiêu diệt mầm bệnh và ổ bọ phấn trắng.
- Luân canh cây trồng: Kết hợp trồng xen hoặc luân canh với mía, đậu tương, lạc, củ đậu… giúp ngắt quãng vòng đời virus và véc-tơ, giảm mật độ Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
4.2. Biện pháp sinh học
- Bẫy bọ phấn trắng: Dùng bả mùn dừa trộn chế phẩm vi sinh để thu hút và tiêu diệt ấu trùng, ngăn véc-tơ truyền virus gây Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
- Thả thiên địch: Ghi nhận sự xuất hiện của loài Scolia sp. ký sinh sâu đầu đen; tương tự, thúc đẩy nhân giống các loài thiên địch tự nhiên cho bọ phấn trắng.
4.3. Biện pháp hóa học
- Phun thuốc trừ bọ phấn trắng: Sử dụng hoạt chất Imidacloprid hoặc Chlorpyrifos phun vào thân, gốc và lá non theo hướng dẫn, lặp lại 2 lần, cách nhau 7–10 ngày. Điều này giúp giảm véc-tơ truyền Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa, hạn chế lây nhiễm.
- Xoay vòng nhóm thuốc: Tránh lạm dụng một loại thuốc, giảm nguy cơ bọ phấn trắng kháng thuốc, đảm bảo hiệu quả phòng trừ Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa lâu dài.
4.4. Giám sát và cảnh báo sớm
- Đặt bẫy dính: Theo dõi mật độ bọ phấn trắng mỗi 7–10 ngày để phát hiện sớm véc-tơ.
- Điều tra đồng ruộng: Cán bộ kỹ thuật chịu trách nhiệm khảo sát liên tục, cập nhật diễn biến Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa trên từng thửa vườn, kịp thời cảnh báo người dân.
5. Vai trò của chính quyền và khuyến nghị chính sách
- Tập huấn và chuyển giao công nghệ: Sở NN&PTNT Thanh Hóa phối hợp với trung tâm nông nghiệp tổ chức lớp tập huấn nhận diện, xử lý Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa cho cán bộ và nông dân.
- Hỗ trợ giống kháng bệnh: Cung cấp giống sắn kháng virus qua chính sách trợ giá, giúp nông dân giảm rủi ro Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
- Cơ chế giám sát liên tục: Thành lập đường dây nóng, hệ thống báo cáo điện tử để nông dân cung cấp thông tin vùng bị nhiễm bệnh, giúp cơ quan chuyên môn phản ứng nhanh.
- Chính sách thưởng phạt: Khuyến khích các hộ áp dụng biện pháp vệ sinh đồng ruộng, xử lý ruộng bệnh đúng quy trình; đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp cố ý lưu giữ giống bệnh, gây lây lan Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
Với diện tích gần 15.000 ha sắn nguyên liệu và hơn 558,9 ha đã nhiễm tính đến giữa tháng 6, Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của nông dân, cán bộ kỹ thuật và cơ quan quản lý. Thực hiện nghiêm biện pháp vệ sinh đồng ruộng, chọn giống sạch bệnh, áp dụng IPM khoa học và tăng cường giám sát sẽ giúp hạn chế tối đa thiệt hại. Đặc biệt, phối hợp chặt chẽ trong khâu cung ứng giống và hỗ trợ kỹ thuật là chìa khóa để Thanh Hóa duy trì vị thế là “thủ phủ” sắn của cả nước mà không bị ngăn chặn bởi Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa.
Nông dân cần chủ động cập nhật thông tin, áp dụng ngay biện pháp phòng trừ để bảo vệ vườn sắn xanh tốt và đảm bảo hiệu quả kinh tế cho vụ mùa.
Hãy hành động ngay hôm nay để ngăn chặn Bệnh khảm lá sắn tại Thanh Hóa, bảo vệ mùa màng bền vững!
CÔNG TY CỔ PHẦN GENTA – THỤY SĨ
Đồng hành cùng nhà phân phối – Nâng tầm thương hiệu Việt
Chúng tôi là đơn vị chuyên gia công – đóng lô – thiết kế nhãn riêng cho các dòng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trên toàn quốc. Với hệ thống sản xuất hiện đại, quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và đội ngũ kỹ thuật chuyên môn cao, GENTA – THỤY SĨ tự hào mang đến giải pháp sản xuất theo yêu cầu, phù hợp cho đại lý, nhà phân phối, công ty phát triển thương hiệu riêng.
🔹 Thiết kế bao bì, nhãn mác độc quyền – Gia tăng độ nhận diện thương hiệu
🔹 Gia công đa dạng quy cách – Từ chai lọ, bao gói đến thùng lớn theo yêu cầu
🔹 Đáp ứng nhanh – Giao hàng đúng tiến độ – Linh hoạt theo mùa vụ
🔹 Cam kết chất lượng – Giá thành cạnh tranh – Tối ưu cho từng phân khúc thị trường
🔹 Tư vấn chuyên sâu về công thức, bao bì, pháp lý – Hỗ trợ từ A đến Z
Hơn cả một đơn vị gia công, GENTA – THỤY SĨ là đối tác phát triển thương hiệu đáng tin cậy trong lĩnh vực nông nghiệp hiện đại.
📞 Hotline tư vấn: 0919 286 997
🌐 Website: https://gentajsc.com
📍 Địa chỉ nhà máy: Lô D04, Đường số 1, CCN Đức Thuận, KCN Đức Hòa 3, xã Mỹ Hạnh Bắc, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
