Sầu riêng, từng được mệnh danh là “vàng xanh” của Việt Nam, đã giúp nhiều vùng quê thay đổi diện mạo kinh tế. Tuy nhiên, năm 2025, tình trạng sầu riêng sượng nước đang khiến nông dân tại các vùng trồng sầu riêng lớn như Bình Phước, Đắk Nông, Gia Lai và khu vực miền Tây rơi vào cảnh khó khăn. Với giá sầu riêng giảm mạnh do chất lượng không đảm bảo, người nông dân đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ thời tiết, kỹ thuật canh tác và sự bấp bênh của thị trường. Bài viết này sẽ phân tích sâu về nguyên nhân, tác động và giải pháp cho vấn đề sầu riêng sượng nước, đồng thời cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc quan tâm đến ngành nông nghiệp Việt Nam.
Sầu riêng sượng nước là gì?
Sầu riêng sượng nước là hiện tượng trái sầu riêng không đạt được độ chín tự nhiên, múi sầu riêng trở nên sượng, cứng, thiếu độ mềm mịn và hương vị đặc trưng. Tình trạng này thường xảy ra khi cây sầu riêng bị ảnh hưởng bởi thời tiết bất lợi, đặc biệt là mưa lớn kéo dài trong mùa vụ. Theo các chuyên gia nông nghiệp, mưa nhiều làm cây hấp thụ quá nhiều nước, dẫn đến rối loạn quá trình chín của trái, khiến múi sầu riêng không đạt chất lượng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm của người tiêu dùng mà còn làm giảm giá trị thương mại của sầu riêng trên thị trường.
Ngoài ra, sầu riêng sượng nước còn có thể xuất hiện do kỹ thuật canh tác chưa đúng cách. Việc sử dụng phân bón không hợp lý hoặc lạm dụng các chất hóa học như chất vàng O (một loại chất độc bị cấm sử dụng trong nông nghiệp) để ép chín sầu riêng đã góp phần làm gia tăng tình trạng này.
Tác động của sầu riêng sượng nước đến nông dân
Từng được xem là cây trồng mang lại lợi nhuận cao, sầu riêng đã giúp nhiều nông dân ở các tỉnh Tây Nguyên và miền Tây “đổi đời”. Tuy nhiên, khi sầu riêng sượng nước xuất hiện, giá sầu riêng trên thị trường giảm mạnh, khiến người nông dân rơi vào cảnh bất lực. Theo báo cáo từ các nguồn tin, vào tháng 6/2025, giá sầu riêng tại nhiều địa phương đã “rớt thảm”, từ mức cao kỷ lục xuống chỉ còn một phần nhỏ so với cùng kỳ năm ngoái.
Tại Bình Phước và Đắk Nông, những cơn mưa lớn kéo dài trong mùa vụ đã làm hàng loạt vườn sầu riêng bị ảnh hưởng. Trái sầu riêng sượng nước không được thương lái thu mua với giá cao, thậm chí nhiều lô hàng bị trả lại, gây thiệt hại nặng nề. Một nông dân tại Gia Lai chia sẻ: “Chúng tôi đầu tư rất nhiều vào vườn sầu riêng, nhưng khi trái bị sượng nước, thương lái ép giá xuống thấp, có khi chỉ còn 20.000-30.000 đồng/kg, không đủ bù chi phí.” Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập mà còn khiến nông dân lo lắng về tương lai của cây sầu riêng.
Nguyên nhân dẫn đến sầu riêng sượng nước
1. Thời tiết bất lợi
Thời tiết là yếu tố chính gây ra tình trạng sầu riêng sượng nước. Mưa lớn kéo dài vào mùa vụ, đặc biệt trong giai đoạn trái sầu riêng sắp chín, làm cây hấp thụ quá nhiều nước. Điều này làm gián đoạn quá trình chín tự nhiên, dẫn đến múi sầu riêng bị sượng, mất đi hương vị đặc trưng. Tây Nguyên và miền Tây, những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa bão trong năm 2025, đã chứng kiến sự gia tăng của tình trạng này.
2. Kỹ thuật canh tác chưa tối ưu
Nhiều nông dân chưa nắm vững kỹ thuật canh tác sầu riêng, đặc biệt là với các giống cao cấp như Musang King. Việc sử dụng phân bón không đúng liều lượng hoặc lạm dụng hóa chất để kích thích trái chín nhanh là nguyên nhân phổ biến dẫn đến sầu riêng sượng nước. Theo anh Dũng, một nông dân trồng sầu riêng Musang King, việc thiếu kinh nghiệm trong chăm sóc cây đã khiến năng suất và chất lượng trái giảm đáng kể.
3. Yêu cầu khắt khe từ thị trường xuất khẩu
Trung Quốc, thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam, đã tăng cường kiểm tra chất lượng nông sản nhập khẩu. Các lô sầu riêng bị phát hiện sử dụng chất vàng O hoặc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã bị từ chối, làm tăng nguy cơ tồn đọng hàng hóa và giảm giá sầu riêng trong nước. Thái Lan cũng từng tiêu hủy hơn 64 tấn sầu riêng do nhiễm chất vàng O, cho thấy yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế đang ảnh hưởng lớn đến ngành sầu riêng Việt Nam.
Giải pháp khắc phục sầu riêng sượng nước
Để giảm thiểu tình trạng sầu riêng sượng nước và cải thiện chất lượng sầu riêng, nông dân và ngành nông nghiệp cần áp dụng các giải pháp sau:
1. Cải thiện kỹ thuật canh tác
Nông dân cần được đào tạo về kỹ thuật trồng và chăm sóc sầu riêng, đặc biệt là cách sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật một cách khoa học. Các giống sầu riêng như Musang King đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng, từ việc điều chỉnh lượng nước tưới đến việc theo dõi độ chín của trái. Các cơ quan chức năng nên tổ chức các buổi tập huấn để nâng cao kiến thức cho nông dân.
2. Ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp
Sử dụng công nghệ như hệ thống tưới tiêu thông minh hoặc các thiết bị đo độ ẩm đất có thể giúp nông dân kiểm soát lượng nước cung cấp cho cây sầu riêng, tránh tình trạng cây hấp thụ quá nhiều nước trong mùa mưa. Ngoài ra, việc áp dụng các giống sầu riêng chịu nước tốt hơn cũng là một hướng đi tiềm năng.
3. Tuân thủ tiêu chuẩn xuất khẩu
Để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế, nông dân cần đảm bảo sầu riêng không sử dụng các hóa chất cấm như vàng O. Các cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm tra và giám sát chất lượng sầu riêng trước khi xuất khẩu, đồng thời hỗ trợ nông dân trong việc đạt các chứng nhận chất lượng quốc tế.
4. Đa dạng hóa thị trường
Thay vì phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần mở rộng thị trường xuất khẩu sầu riêng sang các nước khác như Mỹ, EU, hoặc Nhật Bản. Điều này không chỉ giúp giảm rủi ro khi một thị trường chính gặp vấn đề mà còn tạo cơ hội tăng giá trị sầu riêng Việt Nam.
Tương lai của ngành sầu riêng Việt Nam
Mặc dù đang đối mặt với thách thức từ sầu riêng sượng nước, ngành sầu riêng Việt Nam vẫn có tiềm năng phát triển mạnh mẽ. Năm 2024, sầu riêng Việt Nam đã lập kỷ lục xuất khẩu với giá trị 3,3 tỷ USD, cho thấy sức hút của loại trái cây này trên thị trường quốc tế. Với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, việc cải thiện kỹ thuật canh tác và đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng sẽ giúp sầu riêng Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế.
Để đạt được điều này, sự phối hợp giữa nông dân, doanh nghiệp và chính phủ là yếu tố then chốt. Các chương trình hỗ trợ vốn, chuyển giao công nghệ và xây dựng thương hiệu sầu riêng Việt Nam cần được đẩy mạnh. Đồng thời, việc nâng cao nhận thức của người nông dân về tác hại của việc sử dụng hóa chất cấm sẽ góp phần đảm bảo chất lượng sầu riêng, từ đó nâng cao giá trị trên thị trường.
Sầu riêng sượng nước đang là vấn đề nan giải đối với nông dân Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh giá sầu riêng giảm mạnh và thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe. Tuy nhiên, với các giải pháp phù hợp như cải thiện kỹ thuật canh tác, ứng dụng công nghệ và mở rộng thị trường, ngành sầu riêng Việt Nam hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn. Hy vọng rằng, với sự đồng hành của các bên liên quan, sầu riêng sẽ tiếp tục là “vàng xanh” mang lại cơ hội đổi đời cho người nông dân.
CÔNG TY CỔ PHẦN GENTA – THỤY SĨ
📞 Hotline tư vấn: 0919 286 997
🏭 Thiết kế nhãn độc quyền – Tăng nhận diện thương hiệu
📦 Đa dạng sản phẩm, quy cách – Xuất thành phẩm nhanh chóng
✅ Chất lượng – Uy tín – Giá cả cạnh tranh trên thị trường
🌐 Website: https://gentajsc.com
