Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều thay đổi và thử thách, ngành xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là trụ cột vững chắc, đóng góp lớn vào tăng trưởng và ổn định kinh tế quốc gia. Không chỉ ghi nhận những con số ấn tượng trong quý đầu năm, lĩnh vực này còn thể hiện tiềm năng tăng trưởng dài hạn nếu được đầu tư bài bản và đúng hướng.
Tăng trưởng khả quan, bứt phá mạnh mẽ
Những tháng đầu năm 2025, xuất khẩu nông sản, lâm sản và thủy sản đều ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Tổng kim ngạch của toàn ngành đã vượt xa kỳ vọng, góp phần tích cực vào cán cân thương mại và thu hút dòng ngoại tệ về cho đất nước.
Trong đó, nông sản tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu về tỷ trọng kim ngạch, với những mặt hàng chủ lực như gạo, cà phê, hồ tiêu, cao su và hạt điều. Lâm sản dù đối mặt với những rào cản kỹ thuật và các quy định nhập khẩu nghiêm ngặt từ thị trường quốc tế nhưng vẫn duy trì đà tăng trưởng ổn định. Thủy sản, đặc biệt là các sản phẩm chế biến từ tôm và cá tra, cũng tăng tốc nhờ sự phục hồi nhu cầu từ Mỹ, EU, Nhật Bản và các nước châu Á.
Cơ cấu sản phẩm thay đổi theo hướng tích cực
Một trong những điểm sáng lớn của xuất khẩu nông, lâm, thủy sản chính là xu hướng nâng cấp chất lượng hàng hóa. Nếu trước đây, phần lớn các mặt hàng nông sản xuất khẩu ở dạng thô, thì nay đã có nhiều doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu. Nhờ đó, giá trị gia tăng của mỗi đơn hàng xuất khẩu được nâng lên rõ rệt.
Ví dụ, cà phê rang xay, tiêu xay đóng gói, gạo hữu cơ hay cá tra phi lê đóng hộp đang dần chiếm tỷ trọng cao hơn trong cơ cấu xuất khẩu. Điều này không chỉ giúp cải thiện thu nhập cho nông dân mà còn tăng khả năng cạnh tranh của hàng Việt trên thị trường quốc tế.
Mở rộng thị trường – Đa dạng hoá đầu ra
Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam không chỉ tập trung vào các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản mà còn từng bước thâm nhập sâu vào các thị trường tiềm năng như Trung Đông, châu Phi và Nam Mỹ.
Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do đã ký kết như EVFTA, CPTPP, RCEP… đang mở ra cánh cửa lớn để hàng Việt chinh phục người tiêu dùng toàn cầu. Cùng với đó là sự linh hoạt trong chiến lược tiếp thị, đổi mới bao bì và đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, môi trường và truy xuất nguồn gốc.
Những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng
Để đạt được kết quả ấn tượng trong những tháng đầu năm, ngành xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đã nhận được sự hỗ trợ từ nhiều phía:
- Chính sách hỗ trợ sản xuất: Nhà nước đã có những chính sách khuyến khích phát triển vùng nguyên liệu tập trung, đầu tư công nghệ cao vào nông nghiệp, tạo nền tảng vững chắc cho sản xuất xuất khẩu.
- Ứng dụng khoa học kỹ thuật: Nông dân và doanh nghiệp đã chủ động áp dụng công nghệ sinh học, hệ thống tưới tự động, phân tích dinh dưỡng cây trồng – vật nuôi, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.
- Chuyển đổi số trong quản lý và xuất khẩu: Hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử, mã vùng trồng, mã cơ sở chế biến đã góp phần đảm bảo minh bạch, đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường nhập khẩu.
Thách thức không nhỏ phía trước
Dù đã đạt nhiều thành tựu, ngành xuất khẩu nông, lâm, thủy sản vẫn đối mặt với những khó khăn:
- Biến đổi khí hậu: Hạn hán, mưa trái mùa, xâm nhập mặn ngày càng nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến vùng nguyên liệu.
- Rào cản kỹ thuật từ các nước nhập khẩu: Tiêu chuẩn chất lượng ngày càng khắt khe, nhất là về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, quy định về môi trường, lao động.
- Cạnh tranh gay gắt: Nhiều nước cũng đẩy mạnh xuất khẩu nông sản, đặc biệt là các quốc gia có chi phí sản xuất thấp và diện tích canh tác lớn như Brazil, Thái Lan, Ấn Độ…
Chi phí logistics: Giá vận tải vẫn ở mức cao, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.
Hướng đi chiến lược cho tương lai
Để giữ vững vị thế và phát triển bền vững, ngành xuất khẩu nông, lâm, thủy sản cần có những chiến lược dài hơi và đồng bộ:
- Đầu tư vào vùng nguyên liệu đạt chuẩn: Hình thành các vùng sản xuất tập trung, được cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đạt chuẩn quốc tế.
- Nâng cấp công nghệ chế biến: Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu, đa dạng sản phẩm phù hợp thị hiếu người tiêu dùng nước ngoài.
- Chú trọng thị trường ngách: Khai thác các thị trường có nhu cầu cao nhưng ít cạnh tranh, như sản phẩm hữu cơ, thực phẩm Halal, nông sản cho người ăn kiêng…
- Xây dựng thương hiệu quốc gia: Cần một chiến dịch bài bản để khẳng định thương hiệu nông sản Việt trên toàn cầu, tương tự như cách Thái Lan làm với gạo hay Chile làm với trái cây.
- Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao: Không chỉ cần kỹ sư nông nghiệp giỏi, ngành còn cần đội ngũ chuyên viên marketing, logistics, quản trị chất lượng để nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị xuất khẩu.
Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản không chỉ đơn thuần là hoạt động thương mại mà còn là biểu hiện rõ nét của năng lực nội sinh, của sự đổi mới và phát triển bền vững trong lĩnh vực nông nghiệp. Dù còn nhiều khó khăn phía trước, với đà tăng trưởng tích cực và sự chủ động từ doanh nghiệp đến nông dân, ngành này chắc chắn sẽ tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh kinh tế quốc gia năm 2025 và những năm tiếp theo.
CÔNG TY CỔ PHẦN GENTA – THỤY SĨ
📞 Hotline tư vấn: 0919 286 997
🏭 Thiết kế nhãn độc quyền – Tăng nhận diện thương hiệu
📦 Đa dạng sản phẩm, quy cách – Xuất thành phẩm nhanh chóng
✅ Chất lượng – Uy tín – Giá cả cạnh tranh trên thị trường
🌐 Website: https://gentajsc.com
