Ngành xuất khẩu gạo Việt Nam vừa ghi nhận một cột mốc quan trọng khi cán mốc 7 triệu tấn tính đến giữa tháng 10/2025. Mặc dù đây là một con số sản lượng đáng chú ý, thị trường lúa gạo nội địa lại đang trải qua một giai đoạn trầm lắng. Các doanh nghiệp xuất khẩu đã giảm tốc độ thu mua, gây ra những biến động trái chiều cho giá lúa. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về các số liệu và nguyên nhân đằng sau sự chững lại của thị trường.
Phân tích số liệu 10 tháng: 7 triệu tấn nói lên điều gì?
Theo thống kê chính thức từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), tính đến ngày 15/10/2025, các số liệu cụ thể như sau:
- Sản lượng xuất khẩu: Đạt 7.02 triệu tấn.
- Giá trị kim ngạch: Thu về gần 3.59 tỷ USD.
Tuy nhiên, nếu đặt các con số này lên bàn cân so sánh với cùng kỳ năm 2024, chúng ta thấy một bức tranh kém khả quan hơn:
- Sản lượng giảm 4.4%.
- Đáng chú ý, giá trị kim ngạch giảm sâu đến 21.9%.
Phép so sánh này cho thấy một vấn đề mấu chốt: Giá gạo xuất khẩu bình quân đang thấp hơn đáng kể so với năm trước. Mặc dù chúng ta vẫn duy trì được sản lượng xuất khẩu ở mức cao, nhưng hiệu quả kinh tế và lợi nhuận thu về lại đang sụt giảm nghiêm trọng.
Đâu là nguyên nhân gốc rễ của sự trầm lắng?
Sự chững lại của thị trường nội địa bắt nguồn trực tiếp từ “đầu ra” của các doanh nghiệp xuất khẩu.
Nguyên nhân chính đến từ nhu cầu của thị trường thế giới đang suy yếu. Khi các đối tác nhập khẩu giảm mua hoặc đưa ra mức giá quá thấp, các doanh nghiệp trong nước buộc phải điều chỉnh kế hoạch kinh doanh.
Giá gạo 5% tấm (loại jasmine) trên sàn giao dịch quốc tế hiện chỉ dao động ở mức 420-435 USD/tấn, đây là mức gần như thấp nhất trong vòng hai tháng qua.
Diễn biến này tạo ra một chuỗi phản ứng dây chuyền:
- Nhu cầu thế giới giảm và giá giảm.
- Doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam đối mặt rủi ro, buộc phải giảm tốc độ ký hợp đồng mới và thu mua nội địa.
- Thương lái không thể bán gạo cho doanh nghiệp với giá tốt.
- Thương lái giảm thu mua lúa từ nông dân hoặc ép giá xuống thấp để đảm bảo an toàn.
Kết quả là toàn bộ thị trường lúa gạo trong nước trở nên kém sôi động.
Giá lúa trong nước: Ghi nhận diễn biến trái chiều
Khi thị trường xuất khẩu gặp khó, giá lúa nội địa ngay lập tức phản ứng, nhưng theo những cách rất khác biệt, tạo ra sự phân hóa rõ rệt.
1. Phân khúc lúa thơm (Jasmine)
Đây là nhóm chịu ảnh hưởng trực tiếp và rõ rệt nhất từ đợt giảm giá quốc tế. Giá lúa jasmine trong nước đã điều chỉnh giảm, hiện còn khoảng 5.379 VND/kg.
2. Phân khúc lúa thường
Ngược lại với lúa thơm, các loại lúa thường (như IR 5451) lại ghi nhận mức tăng nhẹ, lên trung bình 5.161 VND/kg. Điều này có thể được lý giải do nhu cầu tiêu thụ nội địa cho phân khúc gạo giá rẻ vẫn ổn định, hoặc do một số doanh nghiệp chuyển hướng tập trung vào các hợp đồng xuất khẩu gạo cấp thấp để dễ chốt đơn hơn.
3. Phân khúc lúa chất lượng cao (ST25)
Riêng với các giống lúa đặc sản, có thương hiệu mạnh như ST25, giá vẫn duy trì ở mức rất cao, ví dụ tại Cần Thơ là 9.400 VND/kg. Điều này cho thấy các sản phẩm có thị trường ngách và giá trị thương hiệu riêng sẽ ít bị tác động bởi những biến động của thị trường hàng hóa đại trà.
Nguồn cung lúa gạo có đảm bảo không?
Câu trả lời là nguồn cung hoàn toàn đảm bảo và dồi dào.
Vấn đề của thị trường hiện tại không đến từ năng lực sản xuất của nông dân. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết:
- Vụ Hè Thu 2025 (ĐBSCL): Đã thu hoạch hoàn tất, năng suất đạt mức tốt (6.06 tấn/ha), cung cấp sản lượng ước tính 7.51 triệu tấn lúa.
- Vụ Thu Đông 2025: Đã gieo sạ vượt 2.8% kế hoạch (đạt 102.8%).
Điều này khẳng định rằng, nông dân Việt Nam vẫn đang sản xuất rất hiệu quả. Thách thức lớn nhất không nằm ở khâu sản xuất, mà nằm ở hiệu quả của kênh tiêu thụ và giá trị thương mại.
Con số 7 triệu tấn gạo xuất khẩu là một thành tựu về sản lượng, cho thấy gạo Việt Nam vẫn giữ vững vị thế trên thị trường toàn cầu.
Tuy nhiên, việc giá trị kim ngạch giảm sâu là một hồi chuông cảnh báo. Thị trường đang đòi hỏi ngành lúa gạo phải có những bước chuyển mình mạnh mẽ hơn, không chỉ tập trung vào việc bán được nhiều hàng, mà phải bán được hàng với giá cao. Đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc và nâng cao giá trị thương hiệu cho hạt gạo Việt Nam là những bài toán chiến lược cần được ưu tiên giải quyết.
CÔNG TY CỔ PHẦN GENTA – THỤY SĨ
Đồng hành cùng nhà phân phối – Nâng tầm thương hiệu Việt
Chúng tôi là đơn vị chuyên gia công – đóng lô – thiết kế nhãn riêng cho các dòng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật trên toàn quốc. Với hệ thống sản xuất hiện đại, quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt và đội ngũ kỹ thuật chuyên môn cao, GENTA – THỤY SĨ tự hào mang đến giải pháp sản xuất theo yêu cầu, phù hợp cho đại lý, nhà phân phối, công ty phát triển thương hiệu riêng.
🔹 Thiết kế bao bì, nhãn mác độc quyền – Gia tăng độ nhận diện thương hiệu
🔹 Gia công đa dạng quy cách – Từ chai lọ, bao gói đến thùng lớn theo yêu cầu
🔹 Đáp ứng nhanh – Giao hàng đúng tiến độ – Linh hoạt theo mùa vụ
🔹 Cam kết chất lượng – Giá thành cạnh tranh – Tối ưu cho từng phân khúc thị trường
🔹 Tư vấn chuyên sâu về công thức, bao bì, pháp lý – Hỗ trợ từ A đến Z
Hơn cả một đơn vị gia công, GENTA – THỤY SĨ là đối tác phát triển thương hiệu đáng tin cậy trong lĩnh vực nông nghiệp hiện đại.
📞 Hotline tư vấn: 0919 286 997
🌐 Website: https://gentajsc.com
📍 Địa chỉ nhà máy: Lô D04, Đường số 1, CCN Đức Thuận, KCN Đức Hòa 3, xã Đức Lập, tỉnh Tây Ninh.
